Kripto para dünyası, son yıllarda dikkat çekici bir hızla gelişmekte. DeFi (Decentralized Finance) kavramıyla birlikte, finansal işlemlerin merkezi olmayan ve daha şeffaf bir şekilde gerçekleştirilmesi ise neredeyse gündemden düşmüyor. İşte tam da bu DIA, bir çapraz zincir veri ve oracle platformu olarak DeFi ortamına güç kazandırmak adına ortaya çözümler koyuyor. Peki DIA projesi ve bu projenin yerel kripto para birimi DIA coin nedir? Bu yazımızda bu sorulara yanıt bulabilir, DIA projesine yakından bakabilirsiniz.
DIA Projesi Nedir?
DIA, özelleştirilebilir veri akışlarının hem on-chain (zincir üstü) hem de of-chain (zincir dışı) olarak toplanması ve sunulması konusunda belli başlı yetkinlikleri bünyesinde bulunduran açık kaynaklı bir çapraz zincir veri ve oracle platformudur. Diğer bir taraftan bakıldığında ise, madencilerin işlemleri gerçekleştirirken kullandıkları akıllı sözleşmelere veriler sunar.
Bu şöyle düşünülebilir: Bir işlem yalnızca “X” olayı gerçekleştiğinde yürütülecek şekilde programlanırsa akıllı sözleşme, koşulun karşılanıp karşılanmadığına dair bir veriye ihtiyaç duyacaktır. Bu noktada veri tabanı sistemi bu verileri alır, doğrular ve talep eden taraflara iletir. Böylece sözleşmenin işlemleri işlemeye devam etmesi mümkün hale gelir.
DIA, veri analistlerini, veri sağlayıcılarını ve veri kullanıcılarını bir arada olabileceği bir ortam kurgulayarak finansal veriler için bir merkez üssü konumundadır. Böylece finansal dApp’lerin oluşturulmasında ihtiyaç duyulabilecek veriler kolaylıkla temin edilebilir bir hale gelir.
Finansal verilerin şeffaf bir şekilde paylaşılmaası ve onlara erişim oldukça da zor olabilir. DIA ise halkın katılımını sağlayarak güvenilir, şeffaf ve erişilebilir bir alt yapı oluşturmayı kendisine misyon edinmiştir. Yani veriler kitleler tarafından temin edilir ve değerlendirilir. Böyle düşünüldüğünde ise DIA, bir nevi Wikipedia olarak kabul edilebilir. DIA’nın yapmaya çalıştığı şey ise, sağlam ve güvenilir bir altyapı aracılığıyla herkesin erişebileceği, doğru ve şeffaf finansal verilerle ekonomiyi güçlendirmektir.
DIA’nın mimarisi tüm dikkatini şeffaflık, özelleştirilebilirlik ve ölçeklenebilirlik üzerine yoğunlaştırır. Merkezi borsalar (CEX’ler) ve merkezi olmayan borsalardan (DEX’ler) dahil olmak üzere 80‘den fazla kaynaktan milyarlarca ham ticaret verisini doğrudan toplar ve tam şeffaflık ve özelleştirme kontrolü sağlayarak herhangi bir web3 veya web2 kullanım durumunu destekler.
DIA, 20.000’den fazla bir dizi varlığı bir araya getirir. Kamuya açık olarak paylaşılan herhangi bir veri akışını kaynak haline getirebilir. Böylece üçüncü taraflarca sunulan ve ne kadar sağlıklı olduğu tartışma açık olan verilere olan bağlılığa bir son verebilir. DIA’nın tarafından sunulan verilere kripto para fiyatları, NFT taban fiyatları, likit tokenler için adil değer akışları ve standart olarak kabul edilebilecek değerler dahildir.
DIA Coin Nedir?
DİA coin, aslında bir tokendir. Bu da onun kendine özgü bir ağı olmadığını gösterir. DIA token Ethereum üzerinde geliştirilmiştir. Peki, DIA token neler sunmaktadır? DIA token sahipleri temel olarak DIA platformunu yönetme ve DIA’nın kitle kaynaklı veri akışlarını doğrulama yetkisine sahip olur.
DIA sahibi bir kişi:
- DIA forumunun tartışma kanalında ürün, teknoloji ve DAO operasyonlarıyla ilgili yeni fikirleri gündeme getirebilir.
- Ortaya koyduğu fikirler gerçekten bir boşluğu dolduruyor ve bir değer görüyorsa, bu fikir bir teklife dönüşür.
- Bu teklif bir oylamaya açılır ve DIA token sahipleri bu teklifin onaylanıp onaylanmaması noktası oy kullanabilirler.
Tüm bunların haricinde DIA tokenin DIA ağındaki veri sağlayıcılarını ödüllendirmek için kullanılacağının da altını çizmek gerekir.
DIA Nasıl Çalışır?
Herhangi bir kişinin veya kurumun şeffaf, uygun fiyatlı ve güvenilir bir veriye ihtiyaç duyduğunu düşünelim. Bu kişi veya kurum belirlediği ödül teklifi ile birlikte Github üzerinde bir talep bildirimi gönderir. Bu talep DIA platformunda yayınlanır. Veri sağlayıcıları bu ödüle göre harekete geçer ve talep edilen veriyi araştırmaya başlarlar. Veri sağlayıcıları bir sonuca ulaştıktan sonra iki olası ihtimal vardır:
- Elde edilen sonuç topluluk tarafından doğru olarak kabul edilir ve veri sağlayıcı DIA token ile ödüllendirilir.
- Başka bir topluluk üyesi, sahip olduğu DIA tokenleri stake ederek gönderilen kodun yanlış olduğunu iddia eder ve beraberinde alternatif olarak başka bir çözüm sunar. Sonrasında doğru veriyi kimin sağladığına ve söz konusu ödülün kim tarafından alınacağı bir oylama ile netleştirilir.
DIA projesinin çalışma prensibi kısaca bu şekilde işler. Tabii bir de veriler nasıl depolandığı ve bu verilere nasıl erişileceği söz konusudur.
Veri kümeleri DIA veri tabanında zincir dışı olarak saklanırken, ilgili hash’ler Ethereum blok zincirinde saklanarak verilerin manipüle edilmesine yönelik önlem alınır. Verilere hem oracle’lar (zincir üzerinde) hem de API’ler (zincir dışı) aracılığıyla erişilebilir. Geçmiş finansal verilere ücretsiz olarak erişilebilirken, canlı fiyatlara veya belirli API’lara erişim için DIA token talep edilir.
DIA Kurucusu Kimdir?
DIA projesi, 2018 yılında Michael Weber, Paul Claudius ve Samuel Brack tarafından oluşturuldu.
Kripto alanında dolu bir geçmişe sahip olan ve DIA projesinin CEO’su olarak bulunan Michael Weber, 2014 yılında blok zinciri destekli bir sadakat çözümü olan Goodcoin’in kurucusu olarak tanındı. Claudius’un önceden BNP Paribas (Türkiye’de TEB olarak bilinen banka) ve AXA Private Equity ile deneyimi bulunmaktadır.
Bir girişimci ve finansal piyasalar uzmanı olarak nitelendirilebilecek Paul Cladius, DIA projesinin kurucu ortağı ve aynı zamanda yönetim kurulu üyesidir. DIA’yı faaliyete geçmeden önce, milyonlarca e-ticaret işini dikey olarak entegre bir markaya dönüştüren nu3 grubunun Avrupa Direktörü olarak görev yaptı. Kariyerine BNP Paribas’ta kurumsal gelişim ve AXA Private Equity’de küçük sermaye satın alma alanında başlayan Paul, sağlık teknolojisi, IoT ve e-ticaret alanlarında çok sayıda yeni kurulan şirkete danışmanlık ve yatırım yaptı.
Samuel Brack, DIA projesinde kurucu ortak olmasının yanı sıra Baş Teknoloji Sorumlusu, yani CTO pozisyonundadır. Bu görevi gereği DIA’da siber güvenliğin teknik sorumlusudur. Gizlilik, dijital para birimleri ve dağıtık sistemler konusunda araştırmalar yapan bir kripto para ve siber güvenlik uzmanı olan Brack, aynı zamanda önde gelen bilgisayar ağları konferanslarında bir açılış konuşmacısıdır. Tüm bunların yanı sıra, Berlin hackerspace Afra’nın ve Kaliforniya’daki IEEE Computer Society’nin aktif bir üyesidir.
DIA Token Hangi Borsadan Alınır?
DIA token, pek çok farklı merkezi ve merkezi olmayan kripto para borsasında işlem görür. ICRYPEX, kullanıcı dostu arayüzü ve güvenilir hizmeti ile tanınır ve kullanıcıların DIA ve daha yüzlerce çeşitli dijital varlığa erişmesine vesile olur. Deneyimli yatırımcılardan yeni başlayanlara kadar herkesin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarlanan ICRYPEX sayesinde ‘DIA al sat’ işlemleri kolay ve hızlı bir şekilde gerçekleştirilebilir.
